Systeem Therapie
Het Systeem
Overal in de maatschappij vormen mensen met elkaar verbanden, zoals het familie-, school-, werk- of verenigingsverband. Elk lid van zo’n verband of systeem heeft daarbinnen een eigen plek en samen vormen zij het systeem. Tussen de leden van het systeem speelt, veelal onbewust, de dynamiek een belangrijke rol. Hieruit ontstaan patronen die in sterke mate bepalend zijn voor het individuele gedrag. Met behulp van een systeemconstellatie wordt het verband doorgelicht, zodat de dynamiek naar het bewustzijnsniveau wordt getild.
De constellatie
De constellatie is een ruimtelijke en dynamische opstelling van een systeem. De vraag van een cliënt wordt uitgebeeld met behulp van willekeurige deelnemers, die als plaatsvervangers fungeren. Deze plaatsvervangers noemen we representanten. Bij de opgestelde representanten openbaren zich dezelfde gevoelens en onderlinge verhoudingen, als die van de oorspronkelijke leden. Zo ontstaat er inzicht in de verborgen dynamiek van het systeem.
De balans
Een systeem is voortdurend op zoek naar balans en verlangt dat ieder zijn juiste plek heeft. Het niet respecteren van de zogenaamde wetmatigheden verstoort het evenwicht. Zo ontstaat een disbalans die zowel van invloed is op het individu, als op de groep.
De verandering
Interventies binnen een constellatie bewerkstelligen een nieuw perspectief. De ervaring leert dat mensen door deelname aan een constellatie op een diep niveau hun eigen unieke plek binnen het systeem leren kennen en erkennen met de daaraan gerelateerde consequenties en verantwoordelijkheden. Door deze benadering schuiven persoonlijke interpretaties naar de achtergrond. De deelnemer krijgt helder inzicht in de oorzaken van zijn niet volledig functioneren. Er ontstaat ruimte voor acceptatie en verandering. Zo werken we concreet en doeltreffend aan een werkzame oplossingsrichting.
Binnen het systemisch werk speelt het geweten een rol. Het geweten speelt op drie niveaus:
- Het persoonlijke geweten
- Het collectieve of familiegeweten
- Het transcendente of spirituele geweten
Het persoonlijke geweten
Het persoonlijke geweten is het bewuste geweten van het individu. Dit geweten werkt in eerste instantie tegenover de familie, in de tweede plaats tegenover de sociale omgeving en tenslotte tegenover het volk waarin we zijn opgegroeid.
Het is identiek aan de volgende drie behoeften:
Behoefte aan binding
Als je het gevoel hebt erbij te horen, heb je een goed geweten. Een goed geweten wordt dus niet gevormd door het besef van verschil in goed of kwaad, maar door de groep waartoe wij behoren. De regels van de groep bepalen het verschil tussen goed en kwaad. Houdt het individu zich aan de regels dan geeft dat een goed innerlijk gevoel;
Behoefte aan balans tussen geven en nemen
Er ontstaat in ons een schuldgevoel wanneer ons iets wordt gegeven. Door zelf iets terug te geven trachten we de balans te herstellen. In onze cultuur is geven beter dan nemen;
Behoefte aan veiligheid
Wanneer we weten waar we aan toe zijn, voelen we ons veilig. We hebben dus behoefte aan een kader voor ons geweten. Orde, sociale regels en voorspelbaarheid dragen bij aan dit kader.
Verstoring in een of meer van deze facetten zorgt voor verstrikking. Verstrikkingen veroorzaken dat het individu niet vrij kan denken en handelen maar reageert op de omgeving en de groep waartoe het individu behoort. De kans op overnemen van gevoel, positie speelt hierbij een belangrijke rol. Voor het persoonlijk geweten van de cliënt is het dus belangrijk om alle drie behoeften uit te vragen en te onderzoeken of er balans is. Indien er sprake is van disbalans dan zul je voor herstel van het systeem de verstrikkingen op persoonlijk niveau dienen te ontkoppelen. Hierin speelt ook het familielot een belangrijke rol.
Het collectieve of familiegeweten
Dit familiegeweten is, in tegenstelling tot ons persoonlijk geweten, niet voelbaar of hoorbaar. Het werkt in het verborgene. Het is dus het onbewuste geweten. In families is het dit familiegeweten dat het onverwerkte in volgende generaties opnieuw aan de oppervlakte brengt. Het is dit familiegeweten dat zichtbaar wordt in familieopstellingen. Organisaties, bedrijven, teams, enzovoort hebben evengoed een collectief of systemisch geweten. Het collectieve zorgt niet voor het individu maar voor de gemeenschap.
Dit geweten bestaat uit:
Behoefte aan binding. Deze uit zich als een gelijkwaardig recht van ieder lid om erbij te horen;
Behoefte aan balans tussen geven en nemen. Compensatie, gelijkmaking, vereffening (zie magische liefde);
Behoefte aan orde. Deze orde is een hiërarchische orde in tijd. Wie er eerder bij kwam, heeft meer rechten dan wie er later bijkomt. Ieder draagt zijn eigen lot. Ouders geven, kinderen nemen van hen.
Wanneer er een verstoring ontstaat in één of meerdere van deze facetten, gebruikt het collectieve geweten één of meerdere leden uit een volgende generatie om het evenwicht te herstellen. De werking van het collectieve geweten en zijn kracht zijn archaïsch (hebben betrekking op het verleden). Het houdt geen rekening met ideeën, meningen en trends. Alleen de evolutie van het collectief is van belang. Zijn grootste kracht heeft het in de familie, dan volgt de sociale omgeving en tenslotte de stam, het volk. Het collectief maakt geen onderscheid tussen goed en kwaad.
De wisselwerking tussen het persoonlijke geweten en het collectieve geweten
Als er in een familie iemand buitengesloten wordt, bijvoorbeeld omdat hij crimineel is, dan zorgt het collectieve geweten ervoor dat in een volgende generatie onschuldige leden dit opnieuw manifesteren, tot degene die buitengesloten is zijn plaats heeft teruggekregen. Herstel van de ordening en erkenning zijn hierin belangrijk. Terwijl het persoonlijke geweten, door de verontwaardiging over de daad, meestal van ons verlangt een dader uit de familie te bannen en uit te sluiten, zorgt het collectieve geweten ervoor dat hij recht heeft op zijn plaats. Zo verstoren wij met een goed persoonlijk geweten de wetten van het collectieve geweten.
Het transcendente of spirituele geweten
Het transcendente geweten zet ons aan verder te zoeken en de beperkingen die we vanuit ons persoonlijke en familiegeweten meedragen op te lossen. Het omvat beiden en tegelijk verlangt het van ons beiden te transformeren. Door dit transformatieproces overstijgen we de dualiteit en de schuld waarmee ons persoonlijke en collectieve geweten ons onvermijdelijk opzadelen. Het vraagt van ons een zuivering, een loslaten van het bekende en het zoeken naar wie we écht zijn. Het persoonlijke en het collectieve geweten brengen ons in conflict, waardoor twijfel ontstaat. Als we met deze twijfel aan de slag gaan en er een creatief groei- en bewustwordingsproces van maken, geven ze ons een nieuwe richting. We komen tot bezinning en richten onze aandacht op datgene wat op dat moment meer wezenlijk aanvoelt. Door een dergelijk bewustwordingsproces beginnen we de oude loyaliteiten, en al wat we meedragen, los te laten. Als we onze familie en directe sociale omgeving van de familie van oorsprong, in liefde en dankbaarheid achter ons laten, kunnen we ons openstellen voor een groter geheel.
Magische liefde
De liefde waarmee een kind de familiaire ‘taak’ op zich neemt, noemen we magische liefde. Dit is een kinderlijke liefde met een kinderlijk doel. De magie zoekt een weg om iets te herstellen wat niet te herstellen valt; het is een onmogelijke opdracht. Deze opdracht vloeit voort uit binding en is dus uitsluitend voor een deelnemer uit het systeem in kracht/drang (patroon!) voelbaar. De volwassen cliënt die zich van zijn kinderlijke liefde bewust wordt, beseft dat hij door zijn liefde en offers de ziekte, de dood en het lot niet overwint. Vanuit dat bewustzijn ontstaat de kracht te nemen wat er is (het erkennen, onder ogen zien van de familiegeschiedenis en de persoonlijke imprint). Hiermee doet hij afstand van de kinderlijke illusie dat het mogelijk is het lot van een ander over te nemen. Met die wetenschap en het in je hart sluiten van je eigen lot, ontstaat wetende liefde.
Van binding naar verbinding
De weg van binding naar verbinding is er een die vanuit de magische liefde omvormt tot de wetende liefde. Dat dit een hobbelige weg is, weet iedereen. De overgangsfase kenmerkt zich vaak door sterk afwisselende emoties waarbij ontkenning, strijd, angst, pijn, liefde en verbinding hun rol spelen. Met het loslaten van de magische liefde bewerkstellig je de doorbraak van de symbiose naar eigen persoonlijkheid. De machteloosheid over het niet kunnen manipuleren van de imprint, transformeert zich op het moment van erkennen, in het openstellen voor verbinding met het systeem van herkomst en de vrijheid in het volgen van de eigen weg.
Neem vandaag nog contact op
Wacht niet langer en neem vandaag nog contact op. Ons deskundige team staat voor u klaar om uw mentale en fysieke welzijn te bevorderen. Of u nu advies nodig heeft, een afspraak wilt maken of meer informatie zoekt, wij ondersteunen u graag.