Een pasgeboren baby komt op de wereld met een uniek genetisch patroon (dat haar uiterlijk en voor een deel ook haar gedrag bepaalt) en met een speciale kwaliteit van zijn, die helemaal eigen aan het individu is (haar essentie). Op dit essentie-niveau is de baby kwetsbaar en afhankelijk van de volwassenen. Al gauw leert het echter energiepatronen te ontwikkelen, die het een zekere mate van bescherming geven. Het kind leert te beheersen en te manipuleren. Bij Voice Dialog gaat men er vanuit dat de persoonlijkheidsontwikkeling een manier is om met kwetsbaarheid om te gaan. De persoonlijkheid heeft de neiging de essentie af te dekken, het kwetsbare ik te verschansen achter een muur van overlevingstactieken.  Hoe wordt het kind nu machtig? Het leert bijvoorbeeld dat mamma blij is als het lacht, of dat mamma boos is wanneer het serviesgoed kapot gooit. Afhankelijk van de ervaringen welke het kind opdoet, incorporeert het kind de verschillende deelpersoonlijkheden. Ook familieomstandigheden spelen hierbij een belangrijke rol. Het ene kind trekt zich terug in een fantasiewereld (de dromer), het andere trapt heilige huisjes omver (de rebel), weer een ander probeert voortdurend het iedereen naar de zin te maken (de pleaser). Nog weer een ander wordt super ambitieus (de drammer of de perfectionist). Het zijn allemaal overlevingspatronen.

Een van de eerste patronen die geboren wordt, is de zogenaamde beheerser of beschermer. Dat deel brengt ordening aan in de werkelijkheid, stelt de gedragsregels op, vaardigt verboden en geboden uit, bewaakt het doen en laten. Deze sub persoonlijkheid heeft ouderlijke en maatschappelijke componenten, vertelt ons wat gepast is en wat niet en bekijkt alles vaak nogal rationeel. Vaak is het een regelrechte controleur. Aan de zijde van de beheerser scharen zich vaak enige andere zwaargewichten: de drammer (die iemand voortdurend opjut dit of dat nog te doen), de behager (heeft iedereen het naar zijn zin?), de perfectionist (het is nooit goed genoeg) of de criticus (heeft overal bezwaar tegen). Onderaan in deze hiërarchie bevinden zich de verstoken ikken: het kwetsbare kind (durft tijdens sessies soms niet tevoorschijn te komen), het speelse, magische kind (ligt bedolven onder de serieuze rollen), de gemankeerde held (is veilig terug gekropen in zijn grot na de eerste tik), enz..

Bij Voice DIalog wordt meestal eerst met de baas gepraat: de beschermer/beheerser. De baas of controleur moet het eens zijn met de procedure, anders zal hij zijn greep nooit verslappen en komen de zwakkere delen niet aan bod. Anders dan bijvoorbeeld bij EST wordt dit deel niet gevraagd zijn doel of methoden te versoepelen dan wel te veranderen of zijn controle te laten varen. Voice Dialog mikt op iets heel anders: het wil een bewuste instantie creëren, die het spel van alle delen gadeslaat. De naam die aan deze instantie gegeven wordt is gewaarszijn (awareness). Dit is het punt waar de ideeën uit de Psychosynthese (Assagioli) het sterkst naar voren komen. Assagioli noemt de creatie van deze onpartijdige instantie het ontwikkelen van een bewuste wil.

Voice Dialog vergelijkt de situatie waarin wij als mens verkeren met een auto die steeds wisselende bestuurders kent. De zwaargewichten grijpen het vaakst het stuur, de verstoten delen zitten meestal in de kofferbak opgesloten. Voice Dialog probeert een constant aanwezige passagier in de auto aan te brengen, die alle wisselende chauffeurs koel observeert. In de spirituele traditie kennen we het begrip ‘getuige zijn van je eigen functioneren’. Krishnamurti spreekt over de watcher, mediteerders noemen het bewustzijn of gewaar zijn. De meeste meditatiesystemen proberen dit gewaarszijnniveau te stimuleren, dit stille referentiepunt te ontwikkelen. Het neemt alleen maar waar, oordeelt niet, maar verkrijgt wel steeds meer inzicht. De controleur dreigt echter altijd weer het stuur te grijpen: we zien bij Voice Dialog-sessies vaak dat de controleur (de baas) de passagier gewaar zijn uit de auto duwt, zodat hij weer het rijgedrag van vooral de onervaren chauffeurs kan beoordelen. Bij iedere uitspraak over het rijgedrag van willekeurig wie, weet je dat de baas weer is binnengeslopen. De therapeut moet altijd bedacht zijn op zulke subtiele beschermers.

Wat Voice Dialog probeert is alle ‘ikken’, alle energiepatronen, alle deelpersoonlijkheden aan het woord te laten komen. Dat betekent in de praktijk nogal wat verspringen, waarbij de verschillende sub persoonlijkheden ook op verschillende stoelen plaatsnemen (je hebt dus wel een grote werkruimte nodig…). Voice Dialog wil verder de verschillende ikken van elkaars bestaan doordringen, zodat ze niet meer langs elkaar heen schuiven, maar rekening houden met elkaars belangen en gevoelens. Dit gebeurt via de vergadering der deelpersoonlijkheden, die voorgezeten wordt door gewaar zijn. Dit deel beschouwt alle anderen, brengt ze met elkaar in contact, laat ze elkaars standpunten aanhoren en van daaruit begrip voor elkaar opbrengen. Een waardevol punt bij Voice Dialog is de non-directieve aanpak. De therapeut stuurt de cliënt niet van de éne deelpersoon naar de andere. Het is veeleer zo dat zij alert aanwezig is, attent op iedere energie-verandering in de cliënt reageert (“Wie komt nu ineens aan het woord?”), en ook de verdere vraagstelling zo min mogelijk sturend laat zijn.